Trong bối cảnh phát triển bền vững ngày càng được coi trọng, việc minh bạch hóa thông tin trở thành yếu tố không thể thiếu. Một bản báo cáo chuẩn mực không chỉ phản ánh trách nhiệm mà còn tạo dựng niềm tin bền vững từ cộng đồng. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng khám phá báo cáo ESG là gì và quy trình lập báo cáo chi tiết.
Báo cáo ESG là gì?
Báo cáo ESG là gì? Đây là hình thức công bố thông tin liên quan đến ba trụ cột chính: môi trường (Environment), xã hội (Social) và quản trị (Governance). Thay vì chỉ tập trung vào tài chính, báo cáo ESG phản ánh mức độ cam kết phát triển bền vững, trách nhiệm xã hội doanh nghiệp và tính minh bạch trong quản trị.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, nhiều nhà đầu tư, quỹ tín dụng và cơ quan quản lý coi báo cáo ESG là căn cứ đánh giá uy tín, khả năng quản trị rủi ro và tiềm năng tăng trưởng dài hạn. Ở Việt Nam, việc lập báo cáo ESG đang dần trở thành yêu cầu bắt buộc với các doanh nghiệp niêm yết, đồng thời là lợi thế cạnh tranh để tiếp cận vốn quốc tế, cải thiện hình ảnh thương hiệu và nâng cao lòng tin của khách hàng, cổ đông. Đây chính là thước đo toàn diện cho sự phát triển bền vững của tổ chức.
Tại sao doanh nghiệp cần lập báo cáo ESG?
Minh bạch hóa thông tin và tạo dựng niềm tin
Một trong những lợi ích nổi bật khi doanh nghiệp lập báo cáo ESG là nâng cao tính minh bạch trong hoạt động. Báo cáo này giúp công bố rõ ràng các rủi ro, cơ hội và chiến lược phát triển, từ đó giúp các bên liên quan dễ dàng đánh giá năng lực quản trị bền vững. Với các số liệu cụ thể, doanh nghiệp chứng minh được cam kết của mình, thu hẹp khoảng cách thông tin giữa công ty và nhà đầu tư. Trong bối cảnh nhiều quỹ đầu tư áp dụng tiêu chí ESG như một “bộ lọc” quan trọng, minh bạch trở thành yếu tố then chốt để gia tăng khả năng huy động vốn và nâng cao giá trị thương hiệu.
Tuân thủ chuẩn mực quốc tế và quy định pháp lý
Xu hướng toàn cầu đang siết chặt yêu cầu công bố thông tin ESG. Tại châu Âu, nhiều quốc gia như Pháp, Đức, Anh yêu cầu doanh nghiệp báo cáo chi tiết về hoạt động môi trường, xã hội và quản trị trong báo cáo thường niên. Ở Mỹ, SEC (Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch) cũng đang mở rộng phạm vi công bố thông tin ESG để bảo vệ nhà đầu tư. Điều này cho thấy, báo cáo ESG vừa giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, vừa bảo đảm tuân thủ khung pháp lý đang ngày càng chặt chẽ. Với các công ty muốn mở rộng thị trường quốc tế, đây là điều kiện tiên quyết để tiếp cận vốn và đối tác toàn cầu.
Chủ động nhận diện và quản trị rủi ro
Ngoài việc minh bạch và tuân thủ, báo cáo ESG còn đóng vai trò như một công cụ dự báo rủi ro tiềm ẩn. Khi đánh giá hoạt động dưới lăng kính môi trường – xã hội – quản trị, doanh nghiệp có thể phát hiện các nguy cơ như biến đổi khí hậu, tranh chấp lao động, hay khủng hoảng niềm tin thương hiệu. Việc xác định sớm rủi ro giúp công ty xây dựng chiến lược ứng phó, giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ giá trị dài hạn. Trong bối cảnh danh tiếng doanh nghiệp gắn liền trực tiếp với lợi nhuận, việc quản trị rủi ro ESG không chỉ bảo vệ uy tín mà còn củng cố lợi thế cạnh tranh bền vững.
Các mẫu báo cáo ESG
Khi tìm hiểu báo cáo ESG là gì, một trong những nội dung quan trọng nhất chính là các khuôn khổ được sử dụng để xây dựng báo cáo. Trên thực tế, có nhiều tiêu chuẩn khác nhau nhằm giúp doanh nghiệp đo lường và truyền đạt thông tin liên quan đến môi trường, xã hội và quản trị. Việc lựa chọn khung báo cáo phù hợp sẽ phụ thuộc vào đặc thù ngành nghề, quy mô cũng như mục tiêu mà doanh nghiệp hướng đến. Một số khuôn khổ tiêu biểu bao gồm:
1. Tiêu chuẩn GRI (Global Reporting Initiative Standards)
GRI hiện là khung báo cáo ESG phổ biến nhất trên toàn cầu. Bộ tiêu chuẩn này cung cấp hướng dẫn chi tiết để đánh giá và công bố các tác động kinh tế, xã hội và môi trường. GRI được thiết kế với ba nhóm chính: tiêu chuẩn chung, tiêu chuẩn ngành và tiêu chuẩn chủ đề, giúp doanh nghiệp thể hiện rõ mức độ ảnh hưởng trong từng lĩnh vực. Đây cũng là nền tảng được nhiều tập đoàn đa quốc gia sử dụng để minh bạch hóa trách nhiệm phát triển bền vững.
2. Khung CDSB (Climate Disclosure Standards Board)
CDSB tập trung vào việc công bố thông tin liên quan đến môi trường và biến đổi khí hậu. Điểm đặc biệt của CDSB là tích hợp dữ liệu bền vững vào báo cáo tài chính truyền thống, giúp nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện về rủi ro khí hậu. Hiện nay, hàng trăm công ty tại hơn 30 quốc gia đã áp dụng khung CDSB, trong đó có nhiều doanh nghiệp niêm yết trên các sàn chứng khoán lớn.
3. Chuẩn mực SASB (Sustainability Accounting Standards Board)
Ra đời năm 2011, SASB được các nhà đầu tư và tổ chức tài chính sử dụng để đánh giá rủi ro ESG mang tính trọng yếu. Điểm mạnh của SASB là cung cấp bộ tiêu chuẩn riêng cho từng ngành, nhấn mạnh đến thông tin có liên quan trực tiếp đến hiệu quả tài chính. Năm 2022, SASB đã được hợp nhất vào IFRS Foundation, tạo nền tảng cho một hệ thống báo cáo thống nhất hơn.
4. IFRS Sustainability Disclosure Standards
Đây là khuôn khổ mới được phát triển dựa trên CDSB và SASB, nhằm chuẩn hóa cách thức công bố thông tin bền vững ở phạm vi quốc tế. IFRS hướng đến mục tiêu xây dựng một chuẩn chung giúp doanh nghiệp vừa đáp ứng yêu cầu minh bạch của nhà đầu tư, vừa thúc đẩy thực hành phát triển bền vững.
Hướng dẫn lập báo cáo ESG cho doanh nghiệp
Để lập báo cáo ESG cho doanh nghiệp, các đơn vị có thể tham khảo quy trình hướng dẫn dưới đây:
- Xác định mục tiêu và phạm vi: Doanh nghiệp cần làm rõ mục tiêu (thu hút vốn, nâng cao uy tín, đáp ứng quy định) và phạm vi ưu tiên (môi trường, xã hội, hay quản trị).
- Thu thập dữ liệu: Tập hợp số liệu ESG từ các phòng ban, dự án, hoạt động sản xuất – kinh doanh có liên quan.
- Xác minh thông tin: Kiểm tra độ chính xác và tính minh bạch của dữ liệu trước khi đưa vào báo cáo.
- Phân tích và hệ thống hóa: Sắp xếp thông tin theo tiêu chuẩn ESG, làm nổi bật kết quả và thách thức.
- Đưa ra cam kết: Xác định mục tiêu phát triển bền vững và lộ trình cải thiện trong tương lai.
- Soạn thảo, phê duyệt, công bố: Hoàn thiện báo cáo, trình lãnh đạo phê duyệt và công khai đến các bên liên quan.
Nắm vững ý nghĩa và quy trình lập báo cáo ESG sẽ giúp bạn chủ động xây dựng chiến lược phát triển dài hạn. Hãy bắt đầu ngay hôm nay để kiến tạo giá trị bền vững cho tương lai.
